Dygresja dla wykształciuchów: Raj za rogiem Afryki

 

 

o un t

n det

Każdy ma swoje wyobrażenie raju. Egipcjanie, wtłoczeni w wąską dolinę Nilu, ściskaną z obu stron przez piaski pustyni, bezdrzewną i z niewielką ilością bogactw naturalnych, zawsze poszukiwali miejsc, gdzie mogliby zdobywać luksusy, których im brakowało. Najczęściej obieranym kierunkiem wypraw był północny-wschód, gdzie na stokach Libanu rosły piękne cedry, a z Anatolii sprowadzano cynę i miedź, potrzebne do wyrobu brązu, oraz cynk, który z miedzią tworzył mosiądz. Jednakże drugim kierunkiem egipskiej ekspansji było południe, a granicząca bezpośrednio z krajem faraonów Nubia, czyli tereny powyżej pierwszej katarakty nilowej, zazwyczaj pozostawały pod bezpośrednią kontrolą administracyjną i wojskową Egiptu. Choć bywało i odwrotnie – przez jakiś czas faraonami bywali czarnoskórzy wodzowie nubijscy. Ale już od czasów V dynastii, czyli przeszło XXV w. przed naszą erą, organizowano wyprawy do krainy Punt, skąd przywożono drewno hebanowe, kość słoniową, wonności, złoto, srebro (także stop tych metali, zwany elektrum) oraz żywe zwierzęta.

Nie wiemy dokładnie, gdzie kraj ten się znajdował, ale niemal na pewno było to wschodnie wybrzeże Afryki, zapewne niezbyt odległe, a więc może na terenie dzisiejszej Erytrei, Dżibuti lub Somalii. Udawano się tam przeważnie morskimi statkami, ale przedsiębrano również wyprawy piesze w górę od pierwszej katarakty nilowej. Największą w dziejach wyprawę do Puntu zorganizował sąsiad Hatszepsut z Deir El-Bahari, faraon Montuhotep, ok. r. 2000 p.n.e. Brało w niej udział 3.000 osób, które wędrowały znad Nilu nad Morze Czerwone (po drodze kopiąc 12 studni, by z powrotem mieć zapewnioną świeżą wodę), a następnie płynęły statkiem. Efekty musiały być zachęcające, bo niedługo potem Amenemhat II zbudował nad Morzem Czerwonym pierwszy port (dziś Wadi Gawasis), planując zapewne stworzenie regularnych kontaktów handlowych. Właśnie, handlowych – bowiem, o ile wiadomo, faraonowie nigdy nie próbowali podbijać Puntu. Z tego samego portu wyruszyła ok. 1500 r. p.n.e. wyprawa, zorganizowana przez Hatszepsut.

Powrót do tekstu5

Spis treści