Herodot pisał, że Egipt jest darem Nilu. To prawda nawet i dziś: przeszło 95 % Egipcjan mieszka nad jego wodami, i nad Nilem powstały wszystkie miejscowości starożytnego Egiptu. Coroczne wylewy Nilu od neolitu do 1971 r. stanowiły podstawę gospodarki rolnej kraju i ustały dopiero po wybudowaniu przez prezydenta Gamala Abdela Nasera Wysokiej Tamy w Asuanie. Każdy Egipcjanin przysięgnie wam na Allacha, Jezusa czy Ozyrysa, że Nil jest najdłuższą rzeką świata, która na odcinku swoich 6.857 km płynie przez sześć państw (Burundi, Rwanda, Tanzania, Uganda, Sudan, Egipt), zaczyna się na wysokości 2.700 m n.p.m. na południe od równika i tworząc wielką deltę wpada do Morza Śródziemnego. Wg najnowszych badań (m.in. polskiego odkrywcy Jacka Pałkiewicza) dłuższa jednak jest Amazonka, która ze wszystkimi swoimi leniwymi meandrami liczy 7.040 km. Główną rzeką źródłową Nilu jest Kagera, powstająca z rzek Nyawarongu (Rwanda) i Ruvuvu (Burundi), która po 400 km wpada do Jeziora Wiktorii, a z niego wypływa na północ jako Nil Wiktorii, który po 200 km zasila Jeziora Alberta, skąd wypływa na północny-zachód jako Nil Alberta, by po kilkuset kilometrach skręcić na północ, już jako Nil Górski, który już niebawem niemal całkowicie zanika wśród bagien południowego Sudanu, na szczęście dopływa do niego rzeka Al Ghazal i od tego momentu staje się on Nilem Białym. W stolicy Sudanu-  Chartumie dopływa doń Nil Błękitny – licząca 1780 km wielka rzeka, wypływająca z jeziora Tana w Etiopii. Od połączenia Nilu Białego z Błękitnym rzeka nazywa się po prostu Nil i płynie na północ aż do Abu Hamad, gdzie gwałtownie skręca na zachód i południowy zachód, tworząc wielki meander w kształcie litery „S”. Dopływając do skraju Sahary, napotyka na liczne spiętrzone skały, przez które przedziera się poprzez sześć wodospadów, zwanych kataraktami. W miejscowości Wadi Halfa (to takie sudańskie Nowe Maniowy: 15-tysięczne miasteczko, przeniesione w latach 70-tych z terenu zalewowego) opuszcza terytorium Sudanu i wpływa do wielkiego (5250 km², 510 km długości, głębokość do 180 m) Jeziora Nasera, położonego w większości już na terytorium Egiptu. Jest to jezioro sztuczne, powstałe w wyniku przegrodzenia Nilu Wysoką Tamą w 1971 r. w miejscowości Asuan. Przeszło 1000 km dalej na północy Nil, przepłynąwszy obok wszystkich najważniejszych miast starożytnego Egiptu, wpada do Morza Czerwonego, poniżej Kairu tworząc rozległą Deltę (175 km długości, 220 km szerokości), której dwa główne ramiona to od wschodu Damietta, od zachodu – Rosetta.

Obszar dorzecza Nilu obejmuje ponad 3,2 mln km², co stanowi 10 % powierzchni Afryki.

Powrót do tekstu5

Spis treści