Maciej Pinkwart

Gorczański „Pamiętnik”

14 maja 2011, w Gminnym Ośrodku Kultury w Łopusznej w czasie uroczystej promocji zaprezentowany został kolejny, dziewiętnasty już tom „Pamiętnika Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego”. Tegoroczna edycja poświęcona jest 30-leciu Gorczańskiego Parku Narodowego.

Wiązanie treści wydawnictwa, z nazwy odnoszącego się do Tatr - z Gorcami tylko pozornie wydaje się paradoksem. PTT zajmuje się przecież w ogóle działalnością człowieka w górach (nawet nie tylko polskich), a pierwszy statut organizacji, której organem jest „Pamiętnik” nadawał jej nazwę „Galicyjskie Towarzystwo Tatrzańskie z siedzibą w Nowym Targu”. Do dziś na budynku przy rogu Rynku i ul. Sobieskiego znajduje się tablica, upamiętniająca pierwszą siedzibę Towarzystwa. Bliższą Gorcom, niż Tatrom… Zaś w 1920 r., tuż po nadaniu organizacji nazwy „Polskie Towarzystwo Tatrzańskie”, powstał gorczański oddział PTT, także z siedzibą w Nowym Targu. Działacze PTT także w znacznym stopniu przyczynili się do utworzenia Gorczańskiego Parku Narodowego.

Główny temat XIX „Pamiętnika” prezentuje kilka artykułów, wśród których najciekawsze to opracowania Stefana Maciejewskiego – dłuższa rozprawa o Łopusznej, wywodząca się z własnych wspomnień autora z okresu, gdy był tam kierownikiem oddziału Muzeum Tatrzańskiego we dworze Tetmajerów przeplatanych fragmentami starych kronik parafialnych oraz obszerne fragmenty monografii krakowskiego artysty Stanisława Cerchy, opisującego XIX-wieczną Łopuszną, przygotowane do druku także przez Maciejewskiego. Wśród innych tematów poruszanych w liczącym blisko 500 stron tomie na szczególną uwagę zasługuje interesujące opracowanie Zdzisława Ryna na temat choroby wysokogórskiej, ciekawy artykuł Marii Fiderkiewicz Wielokulturowe dziedzictwo Jurgowa, połączona biografia braci Walerego i Ferdynanda Goetlów, napisana w specyficznej poetyce współczesnych politycznych serwitutów przez Zbigniewa Wójcika oraz szczególnie aktualny tekst Zbigniewa Moździerza o początkach historii witkiewiczowskiej willi „Oksza”, w której właśnie otwarto galerię sztuki XX wieku, stanowiącą oddział Muzeum Tatrzańskiego.

XIX tom „Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego” jest efektem gigantycznej pracy dwojga osób, niezwykle zasłużonych dla działalność PTT, którego 30-lecie reaktywacji obchodzić będziemy w październiku tego roku – Stefana Maciejewskiego (red. naczelny) i Barbary Morawskiej-Nowak (red. prowadzący).